Nghề tay trái hái ra tiền của cô nhân viên văn phòng bán bánh chuối nướng bơ

Xin chào! Bạn là ai và bạn đang kinh doanh sản phẩm gì?

Chào mọi người, mình là Ngọc, cô chủ của tiệm bánh chuối nướng bơ Sonia’s Bakery. Cơ duyên đến với con đường này rất tình cờ vì bản thân mình cũng chưa hề biết nướng bánh tại thời điểm đó. Cũng vì vậy mà đối với mình, việc khởi nghiệp bằng một tiệm bánh chuối thật sự là một điều kỳ diệu. 

Ban đầu, mình chỉ tập làm cho gia đình thưởng thức do từng được ăn thử và thấy món bánh chuối nướng bơ này rất ngon và lạ miệng. Sau đó, được chồng ủng hộ nên mình quyết định thử kinh doanh, ấy vậy mà tiệm bánh chuối của mình cũng đã gần tròn 2 tuổi.

Bánh chuối nướng Sonia’s Bakery phát triển qua những con số biết nói: Mùa dịch vừa qua, mình chạm mốc 10 ngày tiêu thụ 1 tấn chuối, một con số nằm mơ mình cũng không ngờ tới. Cứ 10 khách dùng bánh sẽ có 6 – 7 khách quay lại đặt bánh, và có khách đặt bánh 3-4 lần trong 1 tháng.

Tuy chỉ mới khởi nghiệp nhưng hiện mình đang vận hành 2 chi nhánh tại quận Bình Thạnh và Q1 TP.HCM, đồng thời cũng đang tiếp tục mở rộng ở thị trường Hà Nội

Tại sao bạn khởi động dự án Sonia’s Bakery trong hoàn cảnh nào?

Mình sinh ra và lớn lên trong một gia đình cơ bản, bố mẹ là công chức nhà nước nên mong muốn con cái mình có một cuộc sống nhàn nhã, không quá vất vả. Thế nhưng mình thì lại luôn nung nấu một ý định muốn được kinh doanh riêng dù mình hiểu rõ khởi nghiệp sẽ có nhiều vất vả. Mình thấy nhiều nơi cũng làm bánh chuối, nhưng làm bánh chuối như một món chính thì vẫn chưa có nơi nào triển khai.

Thời điểm bắt đầu dự án bánh chuối nướng, mình vẫn là cô nhân viên 8 tiếng làm việc ở văn phòng, về đến nhà ăn vội miếng cơm là lao vào nướng bánh từ 7h tối đến 1h sáng hôm sau. Ban đầu, do thấy mình quá cực nên hai bên gia đình đều phản đối công việc này, nhưng may mắn vẫn có chồng mình bên cạnh, động viên và hỗ trợ mình thực hiện điều mình đã luôn mong muốn từ lâu là đươc khởi nghiệp. 

Quá trình bạn làm ra những chiếc bánh chuối nướng bơ đầu tiên đã diễn ra như thế nào? Bạn chuẩn bị gì cho việc ra mắt thương hiệu?

Làm đến 100 cái bánh để tìm ra công thức chuẩn 

Do công thức ban đầu là công thức làm cho gia đình ăn nên tất nhiên trước khi đi vào kinh doanh, mình phải tự mày mò công thức mới để phù hợp với việc sản xuất công nghiệp. Thời gian ban đầu, mình gửi tặng bánh cho đồng nghiệp, người quen ăn thử để xin góp ý rồi mới bắt đầu mở bán trên các trang điện tử.

Mình cứ sai đến đâu sửa đến đó, mày mò từ từ, từ công thức ban đầu rồi biến hoá thành công thức kinh doanh mình cũng phải làm đến 100 cái bánh, qua 3 lần điều chỉnh thì mới ra được công thức chuẩn. Sau hơn 100 chiếc bánh chuối thử nghiệm thì mình bắt đầu tung sản phẩm ra thị trường. 

Khi có những đơn hàng đầu tiên, hai vợ chồng mừng vui khôn tả. Tuy rằng những đánh giá đầu tiên từ khách hàng khen có chê có, hạnh phúc có hụt hẫng có, nhưng bây giờ nhìn lại, yếu tố quan trọng trong một dự án khởi nghiệp theo mình chính là sự kiên trì, bền bỉ, không bỏ cuộc. Vì mình quan niệm là “Từ không lên một mới khó, từ một lên hai đơn giản hơn rất nhiều”.

Tự tìm hiểu và quản lý tất cả 

Mình muốn logo sản phẩm: được thiết kế đơn giản, không cầu kì vì mình nghĩ đây là món ăn tráng miệng thân thuộc và bình dân nên mình lấy ý tưởng từ chính con gái mình và thiết kế trên… powerpoint mà không phải là một phần mềm nào đó xa lạ.

Về bao bì sản phẩm, theo mình cũng sẽ phản ánh phần nào chất lượng sản phẩm nên mình mua lẻ các sample bao bì trên shopee về rồi tự so sánh. Sau khi lựa chọn được bao bì ưng ý, phù hợp với tiêu chí mà mình đặt ra thì mình liên hệ trực tiếp đến nhà cung cấp mua sỉ để có mức chiết khấu tốt hơn.

Đối với nguyên vật liệu đầu vào, thời gian ban đầu khi sản lượng còn thấp, mình mua nguyên vật liệu trong các siêu thị. Sau này khi sản lượng tăng dần thì mình bắt đầu liên hệ đến các nhà phân phối cấp 1, cấp 2 để mua số lượng lớn. Vì bánh chuối nướng bơ Sonia’s Bakery hoàn toàn làm từ những nguyên liệu uy tín, có tên tuổi nên khi đến được giai đoạn doanh số lớn có thể liên hệ với các nhà phân phối cấp 1 cấp 2, bản thân mình đã thật sự rất xúc động và tự hào.

Dĩ nhiên, khởi nghiệp sẽ luôn có vô vàn thứ cần phải quán xuyến như phát triển nội dung, chiến lược marketing, phát triển kênh bán hàng, mua sắm dụng cụ, xây dựng hệ thống nhân viên. Mình cứ làm từng bước, sai đến đâu sửa đến đấy theo đúng phương châm “Sai nhanh để làm lại”, và đến bây giờ, mình đã có thể nói rằng mình thấy nó thực sự hiệu quả.

So với ngày đầu khởi nghiệp, mô hình kinh doanh của bạn đã thay đổi như thế nào để đạt tới sự phát triển như hiện tại?

Ban đầu, việc kinh doanh của mình chỉ mang tính chất hộ gia đình, mình làm bánh, khách đặt và sẽ trực tiếp đến nhà mình để lấy bánh. Về sau, khi đơn đặt hàng ngày càng nhiều, mình quyết định thuê nhân viên part time để phụ giúp.

Hiện tại, mình chọn tối ưu hoá nguồn lực, làm sao để không cần quá nhiều người nhưng vẫn đảm bảo được tiến độ công việc. Mình đang duy trì 2 chi nhánh với mô hình 4 nhân viên full time, siêu gọn nhẹ và linh hoạt. 

Việc xây dựng hệ thống nhân sự cũng cực kì quan trọng trong việc hình thành và phát triển văn hoá công ty, chất lượng sản phẩm và chất lượng dịch vụ khách hàng. Vì vậy mà mình chú trọng nhiều vào việc tìm người và phát triển nhân sự làm việc có trách nhiệm, nhiệt tình, không ngại khó ngại khổ.

Thời gian đầu mình tự đặt chỉ tiêu bán được 1 bánh/ngày, sau đó tăng dần 3 bánh, 5 bánh, 10 bánh/ngày và từ từ đều thực hiện được. Tuy nhiên, đến một thời điểm thì mình nhận thấy rằng nếu chỉ bán lẻ sẽ không đẩy mạnh được doanh số nên mình đã tìm tòi và lên các chính sách thu hút cộng tác viên, tuyển sỉ/đại lý và chỉ sau 1 tháng áp dụng chính sách sỉ, doanh số của mình tăng trưởng gấp năm lần.

Những chiếc bánh chuối nướng bơ đầu tiên đã được bán như thế nào?

Ngay từ khi lên kế hoạch kinh doanh bánh chuối nướng, mình đã lập ngay Fanpage Sonia’s Bakery để fanpage có lịch sử đăng bài và hình ảnh càng sớm càng tốt, điều này sẽ tạo cho khách hàng một sự tin tưởng nhất định. 

Mình vẫn thường hay “dạo quanh” các trang bán thực phẩm để học hỏi cách họ làm content, hình ảnh sao cho thu hút người đọc để áp dụng cho sản phẩm của mình. Ngoài ra, mình cũng mở các gian hàng trên các sàn thương mại điện tử như ShopeeFood, Grab, Baemin, Gojeck để tận dụng tập khách hàng sẵn của họ. 

Hiện tại, công việc kinh doanh của bạn đang tiến triển ra sao?

Sau khi trải qua đợt dịch đi vào lịch sử, mình khảo sát thấy hầu hết doanh số các tiệm bánh, quán ăn doanh số đều sụt giảm rất nhiều. Đây là thời điểm rất khó khăn để khôi phục lại nền kinh tế xã hội và thói quen tiêu dùng của khách hàng. 

Với Sonia’s Bakery, mình đang có chiến lược mở rộng thị trường Hà Nội, và phát triển sâu rộng các điểm bán ở TPHCM. Cho đến hiện tại, mình cảm thấy rất vui vì đã có thể cân bằng giữa hai công việc làm văn phòng và công việc kinh doanh riêng.

Theo bạn, đâu là yếu tố quan trọng để giữ chân khách hàng trong việc kinh doanh sản phẩm tráng miệng?

Theo mình, sản phẩm chất lượng là yếu tố quan trọng trong việc giữ chân khách hàng. Với sản phẩm chất lượng, khách hàng sẽ chủ động truyền miệng nhau và họ sẽ tự tìm lại tiệm bánh của bạn để trải nghiệm. Dĩ nhiên mình có chạy quảng cáo, chạy các chương trình khuyến mãi, tặng KOL… nhưng mình nhận ra phương thức hiệu quả nhất và lâu dài nhất là truyền miệng.

Trong quá trình kinh doanh, một điều chắc chắn là dù sản phẩm của bạn có tốt đến đâu cũng không thể làm hài lòng tất cả khách hàng, nên khi khách hàng có góp ý về sản phẩm, mình sẽ nhẹ nhàng lắng nghe và sẵn sàng đổi trả sản phẩm 1:1 để khách hàng luôn có được trải nghiệm tốt nhất.

Bạn tự đặt ra tiêu chí như thế nào cho sản phẩm bánh chuối của mình để luôn đảm bảo được yếu tố chất lượng?

Điều mình luôn quan tâm hàng đầu là feedback của khách hàng, với sản phẩm của mình thì hiện tại, mình đã đưa cho nhân viên làm. Vì vậy để kiểm soát được hình thức và chất lượng của sản phẩm, mình phải liên tục hỏi feedback của khách hàng.  

Ngày trước mình tự đặt ra rất nhiều tiêu chí, nhưng sau thì mình nhận ra việc đòi buộc bản thân phải đạt được quá nhiều thứ có thể sẽ trở thành điều cản trở sự phát triển của mình. Mình chấp nhận sẽ có 20% khách hàng không dành sự yêu thích cho sản phẩm của mình.

Tương tự, với khách lấy sỉ, mình cũng sẽ liên tục nhắc họ hỏi thăm khách để nghe cảm nhận của khách về sản phẩm. Feedback của khách hàng là kim chỉ nam của mình trong kinh doanh, dù bán theo hình thức nào, đó vẫn là tiêu chí quan trọng nhất đối với mình. 

Những thách thức lớn nhất bạn gặp phải?

Khi khởi nghiệp được tầm 3 tháng, lần đầu tiên mình cảm thấy sốc và buồn khi chứng kiến trên thị trường có người làm nhái sản phẩm bánh chuối của mình. Dĩ nhiên có rất nhiều cách làm/công thức để cho ra một mẻ bánh ngon nhưng việc bị nhái từ bao bì, logo, hình thức đã khiến mình thấy rất thất vọng.

Tuy nhiên, mình đã tự vực dậy được tinh thần của bản thân khi nhận ra điều quan trọng là mình cần tập trung vào việc đầu tư cho sản phẩm của mình, tìm kiếm khách hàng và chiếm lĩnh thị trường. Vậy nên chỉ 3 tháng sau, sản phẩm nhái kia đã hoàn toàn không còn tồn tại nữa

Theo bạn, đâu là những điều quan trọng cần cân nhắc khi chọn khởi nghiệp trong ngành F&B?

Thứ nhất là ngành F&B rất cạnh tranh, nhà nhà đều làm, nên để có được một sản phẩm đúng thị hiếu thì không phải dễ. Trước khi làm bánh, mình từng khởi nghiệp với pizza nhưng không thành công, và mọi chuyện lại hoàn toàn khác khi mình chuyển sang bánh chuối nướng bơ. Do đó, điều trước hết cần cân nhắc là làm sao để sản phẩm mình lựa chọn đi theo phải được thị trường chấp nhận.

Thứ hai là chất lượng. Mình chọn nguyên liệu cho bánh chuối nướng bơ đều là những nguyên liệu có tên tuổi nên giá thành của sản phẩm sau khi làm ra theo mình đánh giả là có cao hơn một chút so với thị trường. Tuy nhiên, mình vẫn chấp nhận và có thể đảm báo chất lượng sẽ tương xứng với giá tiền. Việc này dĩ nhiên còn tuỳ vào mục đích và phân khúc khách hàng mà mỗi người kinh doanh hướng đến.

Thứ ba là đầu ra (khách hàng), ví dụ như bánh mì thì có thể ăn hàng ngày nhưng bánh của mình là bánh tráng miệng nên việc làm sao để mình có được một lượng khách đều đặn bền vững cũng là một vấn đề khá đau đầu. Việc duy trì doanh số, có dòng tiền sống để phát triển luôn là bài toàn khó.

Đó cũng là lý do mình chuyển sang mô hình bán sỉ, trong thời gian 6 tháng bán lẻ ban đầu, doanh số của mình không quá vượt trội, mình nhận ra khi có nhiều người bán hàng, mình sẽ có được độ khuếch tán về thương hiệu, mình quyết tâm chuyển sang bán sỉ là vì lý do như vậy. 

Từ khi khởi đầu, bạn đã học được những bài học lớn nào?

Mình đúc kết được một vài điểm mà mình cho rằng giúp tiệm bánh mình đi xa được đến bây giờ:

• Kiên trì bền bỉ: Dù rất nhiều người khuyên mình nên dừng lại vì cực quá, mình vẫn âm thầm làm việc để hôm nay gặt hái được những thành quả nho nhỏ đầu tiên. 
• Liên tục sáng tạo đổi mới, thử và sai để tìm được hướng đi đúng đắn
• Tinh thần sẵn sàng đối mặt trong mọi tình huống không ngờ tới trên con đường khởi nghiệp

Bạn sử dụng những công cụ, phần mềm gì?

Do có kinh nghiệm về phân tích số liệu nên mình không tốn quá nhiều chi phí trong việc vận hành. Chẳng hạn như thay  mua phần mềm quản lý bán hàng như kioviet hay haravan thì mình có thể tự xây dựng bằng hệ thống google docs và tự thay đổi theo ý mình muốn. 

Mình tự xây dựng cho tiệm bánh báo cáo hàng tồn kho, báo cáo doanh số, kế toán bằng google docs. Mình cũng từng dùng thử các công cự báo cáo doanh thu khác nhưng do chưa đáp ứng được nhu cầu của mình nên mình tự xây dựng luôn, vừa đơn giản vừa hiệu quả và dễ điều chỉnh.

Lời khuyên cho những người đang bắt đầu?

Với những người đang bắt đầu, mình muốn đưa ra một số gợi ý như sau: 

• Kế hoạch bạn xây dựng nên đủ lớn nhưng vẫn phải thực tiễn và có thể thực hiện được. Đừng xây dựng một kế hoạch thật hoành tráng nhưng không khả thi thì cũng không mang lại hiệu quả.
• Lên kế hoạch và thực hiện ngay với phương châm “Sai nhanh để làm lại”.  Nếu mình nghĩ ra một chiến lược nào đó thì sẽ bắt tay vào làm luôn, mình không muốn chần chừ. 
• Không ngại khó, không ngại khổ, cứ kiên trì bền bỉ rồi sẽ gặt hái thành công. Mình rất thích câu nói cho dù bạn có tưới cho khu vườn của bạn bằng những giọt nước mắt thì những bông hoa xinh đẹp vẫn mọc lên. Ngày xưa khi mới bắt đầu, mình không nhận được sự ủng hộ từ bất kì ai trừ chồng, nhưng mình tin rằng, cứ chăm chỉ hành động, “những bông hoa xinh đẹp sẽ mọc lên”. 

Tìm bạn và dự án của bạn ở đâu?

Fanpage: https://www.facebook.com/SoniasBakery

Shopee: https://shopeefood.vn/ho-chi-minh/sonia-s-bakery-banh-chuoi-nuong-bo-sua-shop-online

Tóm tắt