Mẹ Soda khởi nghiệp bán rau hữu cơ online từ cơ duyên COVID

Xin chào, bạn là ai và đang kinh doanh gì?

Chào các bạn, mình là Hồ Thư, sáng lập dự án trồng và bán rau hữu cơ Vườn của mẹ Soda ở quận 9, Thành phố Thủ Đức. 

Cơ duyên bắt đầu từ cách đây khoảng 1,5 năm. Mình trồng rau ăn trên miếng đất hàng xóm cạnh nhà, phần để có rau ăn, phần để phủ xanh đất hoang, chống muỗi và cỏ dại. Và cơ bản là mình rất yêu thiên nhiên cây cỏ.

Rau lên xanh tốt nên mình hái tặng hàng xóm, bạn bè khắp nơi. Một chị bạn của mình làm trong cơ quan lớn, nơi có một cái shop online nội bộ nho nhỏ. Chị bảo dư thì mang lên chị bán cho mọi người, vì rau sạch nhà trồng nên mọi người rất thích, chị cũng đặt mình trồng thêm.

Xem thêm: Bán nông sản online, mẹ đơn thân thu 70 triệu/tháng

Khi mình trồng nhiều lên thì dịch Covid-19 ập đến, cơ quan chị làm việc tại nhà nên shop tạm ngưng bán. Lúc đó, rau đến lứa phải hái, mình cũng đã đầu tư. Đành nghĩ cách tự bán online! 

Mình đăng bài trên facebook cá nhân, group chợ, chung cư gần nhà. Lúc đó mình làm fulltime nhưng may mắn là thời gian làm tại nhà khá nhiều do dịch Covid cứ trở đi trở lại. Mọi người vì dịch cũng ở nhà nấu ăn nhiều hơn. Ròng rã một năm trời, mình có lượng khách ổn định, nhưng shop rau sạch online chỉ như việc tay trái vì công việc chính của mình khá bận.

Cho đến giữa tháng 3/2021, mình bị đau đầu, đi khám thì bác sĩ bảo phải nghỉ ngơi, hạn chế công việc áp lực. Thế là mình quyết định “liều ăn nhiều”, nghỉ luôn để tập trung bán rau online. Đồng thời mình cũng thích tự do làm kinh doanh riêng để có thời gian cho gia đình, người thân.

Xem thêm: Nhóm bạn trẻ bỏ phố về quê lập vườn khởi nghiệp

Ý tưởng kinh doanh rau hữu cơ đến từ đâu?

1. Sự gắn kết với thiên nhiên và khoá học Thiền

Bản thân mình vốn rất mê cây cỏ, hoa lá, thiên nhiên. Ngôi nhà ở quận 9 này, mình đã mua cách đây tầm 7 năm. Nhưng khi ở được vài tháng, đi làm quá xa, mình lên gần trung tâm, thuê chung cư cho tiện đi lại. Ở chung cư thì mình lại nhớ vườn cây, thế là lại lục tục chuyển về. Cứ thay đổi tầm 3 lần như thế thì mình quyết định về hẳn quận 9, vì mình muốn an cư trong chính ngôi nhà của mình. Khi về quận 9 (cách đây gần 2 năm) thì đương nhiên là gia đình mình trồng lại vườn rau. 

Giai đoạn này, mình tham dự một khóa Thiền. Khi thực hành Thiền định, mình “tỉnh ngộ” hẳn ra, cảm thấy trân trọng sức khỏe, cuộc sống, gia đình, người thân, bạn bè, ít bực dọc sân si, ham mê vật chất. Mình bỏ bớt nhiều đồ đạc, sống đơn giản hơn, dành thời gian nấu nướng, chăm sóc sức khỏe, sống yêu thương nhiều hơn.

2. Kinh doanh đến tự nhiên

Đầu tiên là mình bán rau trên facebook cá nhân, chủ yếu là bạn bè, người thân. Mình vừa bán vừa tặng, không quá đặt nặng doanh số. Có nhiều khi, rau tới lứa mà mình bận việc, không rao hàng, gom đơn, ship kịp thì mình hái mang lên chùa tặng.

Rồi người này giới thiệu người kia nên lượt khách hàng tăng lên. Đứng giữa việc lựa chọn phát triển vườn rau hay làm full time, mình đã chọn vườn rau.

Trước đây, mình rất lười kinh doanh, cho rằng sẽ luôn phải chịu căng thẳng và chạy theo doanh số. Nhưng khi việc bán hàng đến một cách tự nhiên, mình lại cảm thấy nhẹ nhàng, không hề áp lực.

Xem thêm: Kinh doanh thực phẩm hữu cơ, nữ sinh kế toán thu 300 triệu/tháng

3. Chọn vườn rau và quyết định nghỉ việc

Thứ nhất là, mình cũng có sẵn ý định nghỉ làm full time, nhưng chưa quyết liệt vì lúc đó mình vẫn thấy công việc ổn. Nhưng đến khi bị đau nửa đầu thì mình phải quyết định sớm. Mình cũng thích tự do làm business riêng của mình, để có thời gian cho gia đình, người thân.

Thứ hai, so với lượng followers hiện tại (chỉ 200 followers) bên Page “Vườn rau mẹ Soda” và khoảng 500 friends bên facebook cá nhân, thì lượng đơn đặt hàng của mình đạt tỷ lệ khá cao, tương đương với những page có 2-3k followers.

Ở Sài Gòn chắc hiếm có shop nào hái rau từ sớm tinh mơ rồi ship ngay như mình vì cực lắm luôn. Rau không thể hái từ chiều hôm trước vì sẽ bị héo, giảm chất lượng, không bảo quản được lâu.

Mình biết ơn khi có quá nhiều người giúp đỡ, bạn bè gia đình, kể cả khách xa lạ. Tuy nhiên, mình đặc biệt biết ơn chị Xuân Thảo, chị bạn mình ở cơ quan đầu tiên mua rau của mình. Nhờ chị gợi ý mà mình phát triển dần ý tưởng trồng rau, bán rau hữu cơ.

Xem thêm: Kinh doanh trà mãng cầu, 9x thu 150 triệu/tháng

Cách tạo sự khác biệt cho vườn rau hữu cơ?

Rau mình hái rồi giao hàng nên luôn đảm bảo độ tươi và dinh dưỡng. Khách hàng bận rộn sẽ mua một lần để ăn cả tuần mà rau không hư dù bảo quản lâu.

Đa phần các vườn tỉnh sẽ hái chiều hôm trước, sáng hôm sau rau mới đến siêu thị hoặc đến tay người tiêu dùng. Ngược lại, rau mình trồng tự nhiên, đủ tuổi nên rất chắc khỏe, thơm ngon, đậm vị, ăn rất khác so với rau siêu thị. 

Mình cũng thường xuyên tặng thêm, freeship, giảm giá cho từng khách, dựa trên tiêu chí đơn hàng lớn, khách quen, nhà gần.

Kinh nghiệm thực tế khi xây dựng vườn rau hữu cơ?

Khó khăn

Bán một thời gian thì mình thấy đơn hàng giảm. Có lẽ ban đầu chỉ là bạn bè ủng hộ, group chung cư thì mua thử vì so với giá rau tại chợ hoặc siêu thị thì rau của mình giá cao hơn, nhưng so với shop rau hữu cơ thì chỉ bán bằng một nửa giá. 

Giải pháp

• Mình bắt đầu mày mò lập Page Vườn rau mẹ Soda bên cạnh Facebook cá nhân và tự chạy quảng cáo. 
• Mình tìm cách tối ưu chi phí, giảm giá thành.

Kết quả

• Nhiều khách hàng lạ biết đến page qua quảng cáo hoặc giới thiệu nên số lượng khách mới tăng nhanh hơn mình dự kiến, có lúc không kịp hàng để bán. Các khách quen thì mua lại thường xuyên.

Vườn rau hữu cơ hiện hoạt động ra sao? 

Vận hành vườn rau

Hiện tại chỉ có mình và ông xã phát triển vườn rau, mình chưa tính đến việc thuê thêm người vì khối lượng công việc vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Chủ yếu là do mình muốn phát triển chậm mà chắc để có cuộc sống cân bằng và làm những điều mình thích như tập yoga, đi du lịch, thăm ba mẹ,… Ngoài ra, có rất nhiều thứ mới mẻ và cả thói quen cần thay đổi thì mới vận hành business riêng được.

Mình cũng có nhiều khách hỏi mua sỉ để họ bán lại, nhưng lượng rau mình trồng chưa đủ cung cấp. Mình thấy kênh bán sỉ là một tiềm năng nên đã trồng thêm ở đất Long Khánh (trái cây, củ quả vận chuyển xa được). Còn quận 9 thì trồng rau để giao liền vì đây là điểm đặc biệt của sản phẩm.

Quảng cáo vườn rau

Giai đoạn facebook giảm tương tác, mình có chạy quảng cáo để có khách mới (sau đó rất nhiều thành khách quen). Tuy nhiên, mình tăng dần sản lượng để vừa làm vừa rút kinh nghiệm, nên không quảng cáo nhiều.

Hai tháng gần đây mình không chạy quảng cáo mỗi khi post bên page. Yếu tố lớn để tăng lượng đơn là giá thành mềm hơn, rau hái đúng lứa hơn, non hơn. Rau mình vốn đã khác rau siêu thị, khách hàng nhìn là thích, nhưng để tăng lượng đơn và mua thường xuyên thì giá cả là yếu tố quyết định.

Giao hàng

So với ban đầu, có một thay đổi đáng kể là thay vì tự đi giao thì mình tìm cách đặt shipper sao cho tiết kiệm chi phí nhất. Tự giao hàng tiết kiệm hơn nhưng thực tế về lâu dài không hiệu quả. Ví dụ, nhà mình chỉ có thể tự giao tối đa 15 – 20 đơn, nếu đi vòng vòng thành phố thì cũng hết cả ngày. 

Bây giờ mình dùng dịch vụ ship hàng chuyên nghiệp. Mình gom đơn vào 1 ngày, sắp xếp tuyến đường để book ship 1 loạt. Khi chia phí ship ra thì mỗi đơn chỉ tốn 10-20k, là mức phí ship hợp lý mà các khách đều chấp nhận.

Thỉnh thoảng khi ít đơn, phí ship tăng hơn thì mình nhờ khách hỗ trợ thêm ít, tầm 25-35k. Khi nào mình tiện đường, mang rau theo thì miễn phí giao hàng. Với những khách xa, mình cân đối để bù thêm phí ship cho khách, lợi nhuận trên mỗi đơn ít đi nhưng khách mua đều hơn, lượng khách đông hơn.

Nhờ cách này, thay vì chỉ bán được 10 đơn, mình có thể ship đi 20-30 đơn chỉ trong vòng 30 phút đến 1 tiếng. Thời gian rảnh ở nhà mình có thể làm việc khác hoặc đi công việc.

Tuy chỉ là việc giao hàng đơn giản nhưng mình cũng mất rất nhiều thời gian và kinh nghiệm để đúc kết như sau:

• Cần giữ điện thoại bên mình để shipper hoặc khách có thể liên hệ kịp thời. 
• Báo trước cho khách hàng thời gian giao hàng dự kiến để họ chủ động sắp xếp. 
• Trong trường hợp không liên hệ được khách, mình nhờ shipper tìm chỗ khuất trước cửa nhà họ để gửi lại hàng, hoặc gửi bảo vệ chung cư để tiết kiệm thời gian cho shipper.
• Mình cũng dặn dò shipper bảo quản và vận chuyển nhẹ tay vì rau rất dễ dập.
• Mình thường gửi thêm một ít tiền tips cho shipper vì họ giao hàng vất vả, mưa thì tầm tã mà nắng thì cháy da.

Khó khăn lớn nhất khi mở vườn rau hữu cơ?

Có rất nhiều khó khăn mà mình không thể kể hết. Ví dụ như vườn bị ngập úng, rau củ bị sâu ăn, cỏ dại, nắng cháy da hoặc là mưa tầm tã. Nhiều khi hẹn giao hàng cho khách mà trời mưa lớn, mình cũng phải lội nước để hái.

Có những giai đoạn quá bận, mình bán không kịp hàng nên để rau già và phải nhổ bỏ. Đó là do mình chứ không phải lỗi tại sản phẩm. Sau này khi đã bỏ hẳn công việc toàn thời gian, mình đã sắp xếp mọi thứ tối ưu hơn để không phải nhổ bỏ rau nữa.

Mỗi ngày lại có một khó khăn mới nên mình không thể kể hết, nhất là “nắng mưa là chuyện của trời” khó mà dự đoán được. Ngoài ra, vì trồng cả vườn rau nên có lúc rau lớn không đồng đều, hoặc có loại này lại hết loại kia, mình phải tìm cách lấy thêm những hàng khác để bán kèm cho khách tiện mua.

Mình luôn chủ động rút kinh nghiệm và tìm giải pháp cho mọi vấn đề. Khi làm bài bản, mình tìm cách tối ưu hóa chi phí, giá thành bán, chăm chút hơn để rau luôn tươi non. Nhờ kịp thời khắc phục và liên tục cải tiến cách làm, shop đã tăng doanh thu mà chi phí giữ nguyên, bản thân mình cũng không phải vất vả hơn trước.

Bí quyết tìm và giữ khách cho vườn rau hữu cơ?

Khách hàng biết đến mình qua hai hình thức là truyền miệng và mạng xã hội (Facebook cá nhân và Fanpage Vườn của mẹ Soda). Mình cũng không chạy quảng cáo nhiều mà thay vào đó tìm cách tối ưu hóa chi phí bằng content.

Do là một content writer, mình tự tin về mức độ hiệu quả của bài viết. Hầu như các bài viết đều có lượt tương tác cao, nếu không thường là do Facebook bóp tương tác. Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là sự tâm huyết, chân thành, chứ không sáo rỗng, bóng bẩy.

Có thể nói tỉ lệ khách hàng quay lại khá cao, họ thường mua theo tuần hoặc tháng. Mình chăm sóc khách hàng như chăm sóc người thân, bạn bè, không nói lời khen ngợi giả tạo hoặc rào đón. 

Quan trọng nhất là mình muốn bán hàng cho một cộng đồng vui vẻ, hướng thiện, sẵn sàng hỗ trợ nhau. Phương châm kinh doanh của mình là bán hàng phải có tâm, có đam mê, với tâm thế trao đi điều tốt đẹp, cải thiện để luôn hoàn thiện những điểm chưa tốt.

Người hay tài liệu nào có ảnh hưởng nhất đến vườn rau hữu cơ?

Mình thay đổi rất nhiều sau khi nghiên cứu và tìm đọc những cuốn sách về chủ đề Tâm linh như Hành Trình Về Phương Đông, Bên Rặng Tuyết Sơn (Nguyên Phong),… Trong lúc làm vườn hoặc khi ở nhà, mình cũng thường xuyên nghe Phật pháp. Nhờ đó, mình đã được khai sáng và thay đổi trong cách nhìn nhận mọi việc trong cuộc sống. 

Bên cạnh đó, mình theo dõi những người có ảnh hưởng, đều là những người đi Thiền, như anh Nguyễn Tuấn Quỳnh – CEO Saigon Books, anh Nguyễn Mạnh Hùng – CEO Thái Hà Books, anh Võ Trọng Nghĩa – kiến trúc sư,…

Công cụ, phần mềm gì cần cho vận hành vườn rau hữu cơ?

Mình chỉ sử dụng Excel để nhập liệu thu chi.

Bạn có đang tuyển người cộng tác hay nhân viên không?

Mình sẽ tìm cộng sự thay vì thuê nhân viên khi mô hình phát triển lớn hơn. Cộng sự cùng chí hướng, làm 1 cách thành tâm, nhiệt tình, không đặt nặng mục tiêu vật chất. Những người đi Thiền đa phần sẽ làm được điều này.

Lời khuyên cho những người mới bắt đầu kinh doanh rau hữu cơ?

• Hãy kiên trì
• Làm với tất cả đam mê, tình thương, và mong muốn cho đi những điều tốt đẹp. Mọi người sẽ cảm nhận được và bạn sẽ thành công.
• Đừng đặt nặng doanh số khi bạn chưa mang lại được giá trị cho mọi người.

Tìm bạn và vườn rau hữu cơ của bạn ở đâu?

SDT: 0985300110

Facebook: facebook.com/thu.ho.792/

Fanpage: facebook.com/garden.soda 

Tóm tắt